TRAFİK KAZASI SONRASI ALINABİLECEK TAZMİNATLAR NELERDİR?

Bu hususta ikili bir ayrım söz konusudur. Eğer trafik kazası mağduru hayatta ise; bizzat kendisi MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT davası açabilir. Eğer mağdur vefat etmiş ise onun vefatı ile maddi ve manevi zarar gören yakınları, annesi, babası, eşi, çocukları, kardeşleri, nişanlısı, bakım ve desteği altındaki kişiler maddi ve manevi zararlarının tazmini için dava açma hakkına sahip kimselerdir. Kaza sonucu vefat eden kimse vefat etmeden evvel tazminat davası açtıysa yine bu kişiler davaya devam edebilirler. Trafik kazası sonrası açılabilecek davaların temel kaynağı 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 49 ve devamındaki maddeleri oluşturmaktadır.

Trafik kazalarında meydana gelen zarar kalemleri maddi ve manevi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kazanın sonucunda kazazedenin hayatta olması ve olmaması üzerine olan ayrım bu noktada da kendini göstermektedir.

Kaza soncu vefat gerçekleşmiş ise; vefat eden kimsenin maddi desteğinden yoksun kalan kimselerin(anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı, imam nikahlı eş gibi) uğramış olduğu maddi zararları tazmin edebilecekleri KAZA SONRASI MADDİ TAZMİNAT/DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNAT dava hakkı ve kaza soncu meydana gelmiş vefat neticesinde ızdırap duyan kimselerin manevi zararlarını tazmin edebilecekleri MANEVİ TAZMİNAT/KAZA SEBEBİ İLE MANEVİ TAZMİNAT dava hakları bulunmaktadır.

Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesi,

“Ölüm hâlinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:

1. Cenaze giderleri.

2. Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.

3. Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.” şeklinde ifade ile talep edilebilecek maddi tazminat kalemlerini saymıştır.

Maddeden anlaşılmaktadır ki, kaza sonucu destekten yoksun kalma tazminatının yanında, vefat neticesinde yapılan cenaze giderleri de talep edilebilecektir. Ayrıca kaza sonrası vefat kaza anında değil de bir süre tedavi gördükten sonra, kaza ile ilintili şekilde meydana gelmiş ise; bu arada geçen süre içerisindeki tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar da talep ve dava edilebilecektir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 56. maddesinin ikinci fıkrası,

“Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.” şeklinde ifade edilmiştir.

Madde metnin de anlaşılmaktadır ki, kanun koyucu trafik kazası sonrası vefat eden kimsenin yakınlarına manevi tazminat hakkı tanımıştır.

Kaza sonucu yaralanma gerçekleşmiş ise; bedensel zarara uğrayan kişilerin uğradıkları bedensel zararlar sonucu MADDİ TAZMİNAT DAVASI ALTINDA, GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK/SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK/SÜREKLİ VE GEÇİCİ BAKICI GİDERİ gibi maddi zararlarını talep edebilecekleri MADDİ TAZMİNAT DAVA hakkı ve uğramış olduğu bedensel zarar sonucu yaşamış olduğu manevi ızdırap, derin yıkım ve hüzün sebebiyle doğan manevi zararlarını tazmin edebilecekleri MANEVİ TAZMİNAT/KAZA SEBEBİ İLE MANEVİ TAZMİNAT dava hakları bulunmaktadır.

Türk Borçlar Kanunu’nun 54. maddesi,

“Bedensel zararlar özellikle şunlardır:

1. Tedavi giderleri.

2. Kazanç kaybı.

3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.

4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.” şeklinde düzenleme ile talep edilebilecek maddi tazminat kalemlerini saymaktadır.

Madde metninde anlaşılmaktadır ki; trafik kazası sonucu malul hale gelen kimseler tedavi süresince yapılan tüm harcamaları (bakım, yol, ilaç vs.), kaza sebebi ile tedavi süresince elde edilemeyen kazancı, sürekli olarak malul hale gelme durumunda maluliyet oranınca alınabilecek sürekli iş göremezlik tazminatı talep edilebilir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 56. Maddesinin birinci fıkrası,

“Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir.” şeklinde düzenleme ile kaza soncu yaralanan kişinin dava ve talep edebileceği manevi zarar kalemlerini koruma altına almıştır.

Trafik kazalarında maddi zararın yanı sıra mağdurun manevi zararının da ortaya çıkacağı bir apaçık bir gerçektir. Gerçekleşen kaza ile birlikte araçta yer alan ve yaralanan kişilerin fizik bütünlüklerinin bozulması sonucu duydukları derin yıkım, üzüntü ve elem sebebiyle manevi zedelenmişliğin verdiği zararların de giderilmesi gerekir.

Manevi tazminatı düzenlerken kanun koyucu olayı değerlendiren hakime çok geniş bir takdir yetkisi vermiştir. Hakim kazanın oluş şekli, kazaya sebebiyet veren kimselerin kusur durumu, meydana gelen maluliyetin bedensel güce etkisi/maluliyet oranı ve tarafın içinde bulunduğu ruh durumunu uğramış olduğu manevi yıkımı göz önüne alarak manevi tazminat miktarını belirlemektedir. Benzer kazalarda, benzer maluliyetleri yaşayan kimselerin aldıkları manevi tazminat miktarlarında bariz farkların oluşmasının sebebi de bu takdir yetkisinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple davanız ve sizinle doğrudan ilgilenebilecek olan, davanızı en iyi şekilde temsil ederek doğru savunma ile mahkeme huzurunda yaşadığınız yıkımı anlatabilecek tazminat hukukunda profesyonel avukatlardan yardım almanız büyük önem taşımaktadır. Manevi tazminat davalarında başınıza gelen kazayı sonucunu maddi tazminat davası olarak görmeyen, sizi ve yaşadığınız acıları anlamaya çalışan duyarlı hukukçularla çalışmanız büyük faydanıza olacaktır. Aksi halde tek kalemde, bir kez talep edilebilen manevi tazminat davalarında büyük hak kayıpları yaşamanız kaçınılmazdır.

Tazminatın hesaplanmasında davacının ekonomik durumu, kusur durumu, ceza davası safhasında verilecek ifadeler ve uğramış olduğu zararların tam olarak tespit ettirilmesi çok önemlidir. Bu hesaplama sırasında uğranılan zarar ve değişkenler tüm delilleriyle birlikte tam olarak tespit edilmez ise çok daha düşük tazminat miktarları söz konusu olacaktır. Özellikle manevi tazminat soyut bir kavram olduğundan kazazedenin uğramış olduğu zararların hakim huzurunda net ve açık bir şekilde, delilleriyle birlikte ortaya konulması gerekmektedir. Bu noktada önemine binaen, profesyonel avukatlardan yardım almanın önemi özellikle tazminatın miktarının doğru ve tatmin edici olması yönünden önemini bir kez daha ifade ediyoruz.